Η Εξομολόγηση

Η Εξομολόγηση

Η μεγάλη αγάπη και φιλανθρωπία του Θεού φαίνεται καθαρά στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης.

Η Εκκλησία μας, διδάσκει ότι η αμαρτία είναι τραύμα στην ψυχή, πληγή που πονάει τη συνείδηση και τελικά είναι τραύμα στο Σώμα του Χριστού, την Εκκλησία που όλοι είμαστε μέλη της (Γερ. Ιωσήφ Φιλοθεϊτου).

Η αμαρτία υπάρχει έστω κι αν μια μέρα μόνο ζήσουμε στη γη. Αυτός που θα πει ότι δεν έχει αμαρτίες λέει το μεγαλύτερο ψέμα.

Αν όμως η αμαρτία είναι τραύμα, το φάρμακό της είναι η μετάνοια.

Φορτωμένος ο κάθε άνθρωπος από λογής-λογής πάθη, αδυναμίες, αμαρτήματα, σηκώνει φορτία βαρέα και δυσβάστακτα.

Ψάχνει, κάπου να αποθέσει το βάρος των αμαρτιών του, να αλαφρύνει, να ακούσει λόγο παρακλήσεως, να λάβει άφεση αφού με μεγάλη μετάνοια πλησιάζει στο Ιερό τούτο Μυστήριο.

Δεύτερο βάπτισμα ονομάζουν οι Πατέρες το λουτρό της μετανοίας και γίνεται συνειδητά και με αποφασιστικότητα. Πλένομαι για να μην ξαναλερωθώ ασχέτως αν δεν τα καταφέρω. Η μετάνοια είναι πένθος χαροποιό που με δάκρυα φέρνει τη χαρά της λύτρωσης. Χωρίς μετάνοια δεν γίνεται σωστή εξομολόγηση και δεν υπάρχει όφελος.

Η μετάνοια φέρνει τον άνθρωπο στην αγιότητα. Και την βλέπουμε να έχει φυτρώσει σε όλες τις αγιασμένες ψυχές που την πόθησαν και την εργάστηκαν. Μετάνοια βλέπουμε στον Δαυίδ, στους Αποστόλους Πέτρο και Παύλο, στον Μωυσή τον Αιθίοπα, στην οσία Μαρία την Αιγυπτία, σε όλους τους αγίους της Εκκλησίας μας. Χωρίς μετάνοια δεν υπάρχει συγχώρεση και απαλλαγή από τα αμαρτήματα και τα πάθη μας.

Οι Πατέρες μας λένε ότι τα αμαρτήματα μας είναι μεγάλα και πολλά, αλλά μεγαλύτερη είναι η αγάπη και η φιλανθρωπία του Θεού. Εκεί ελπίζουμε και αυτή είναι η καταφυγή μας. Και φέρνουν ένα ωραίο παράδειγμα για να καταλάβουμε. Τα αμαρτήματά μας είναι σαν τα κάρβουνα που καίνε ψυχή και σώμα. Η απέραντη θάλασσα είναι η Φιλανθρωπία του Θεού. Αν λοιπόν μετανοήσουμε πραγματικά με δάκρυα η Φιλανθρωπίας του Θεού σβήνει όλα τα αμαρτήματά μας.

Ο Ιερός Χρυσόστομος φοβάται μην πέσει ο αμαρτωλός σε δύο άκρα που είναι επήρεια διαβολική και τα δύο. Το ένα είναι η απόγνωση και η απελπισία και πειράζονται με αυτό οι  ευαίσθητοι. Το άλλο είναι η ραθυμία και η επανάσταση και πειράζονται με αυτό οι σκληροί και αναίσθητοι. Στην πρώτη περίπτωση ο πιστός έχει ελπίδα και εμπιστοσύνη στον Πανάγαθο Θεό ότι τίποτα δεν είναι μεγαλύτερο από την αγάπη του γιατί αγαπά πολύ τους αμαρτωλούς όπως εμένα οπότε δεν υπάρχει χώρος για απελπισία και απόγνωση.

Στη δεύτερη περίπτωση που λογισμοί ότι είμαστε καλοί και τέλειοι μας κυριεύουν ο πιστός χρειάζεται να προσπαθήσει να δει τις πληγές του και να ζητήσει θεραπεία.   

Και στις δύο περιπτώσεις χρειάζεται να έχουμε πάντα κατά νου ότι είναι Φιλάνθρωπος ο Θεός και ότι ο Παράδεισος είναι γεμάτος από μετανοημένους αμαρτωλούς. Και που πολλές φορές οι αμαρτίες τους ήταν μεγάλες, πολλές και σοβαρές. Όλα όμως τα υπερνικά η Θεία Αγάπη. Αρκεί να κάνουμε το βήμα της μετανοίας με ταπείνωση και επίγνωση.

Και όσες φορές και αν πέσουμε σε αμαρτήματα και όσα πάθη κι αν έχουμε που μας οδηγούν σε συχνές καθημερινές πτώσεις εμείς χρειάζεται πάντα να αντιπαραθέτουμε το έλεος, την αγάπη και τη φιλανθρωπία του Θεού και να πλησιάζουμε στην εξομολόγηση με μετάνοια και να ζητούμε συγχώρεση. Άπειρες φορές αμαρτάνουμε, άπειρες μετανοούμε και ζητούμε έλεος,  και άπειρες φορές συγχωρεί ο Πανελεήμων Θεός. Αρκεί να υπάρχει σωστή προσπάθεια και αγώνας καθημερινός.

Για να έχουμε όμως ωφέλεια από την εξομολόγηση, για να λάβουμε συγχώρεση, για να αλαφρύνουμε και να οδηγηθούμε σε οδό μετανοίας πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις ώστε να οδηγηθούμε με την μετάνοιά μας στο μέγα τούτο Μυστήριο, και να έχουμε την παρρησία να ζητήσουμε άφεση.

Χρειάζεται η εξομολόγηση να γίνεται όπως οι Αγία μας Εκκλησία και Θείοι Πατέρες με το φωτισμό που Παναγίου Πνεύματος μας δίδαξαν.

Η εξομολόγηση δεν είναι συζήτηση. Δεν είναι ψυχανάλυση. Δεν είναι δικαίωση. Δεν είναι για να πάρουμε βραβεία καλοσύνης και αγιότητας. Δεν πάμε να δικαιώσουμε τον εαυτό μας και να δείξουμε τα καλά μας έργα και το καλό μας πρόσωπο. Δεν πάμε στην εξομολόγηση για να πούμε  τι μας έκαναν οι άλλοι, τι είπαν, τι έγινε. Ούτε να θεωρήσουμε αυτούς υπεύθυνους για κάτι δικό μας.

Πολλές φορές μέσα από φλυαρίες προσπαθούμε να δικαιολογηθούμε για τις «μικρές αμαρτίες μας» και να ρίξουμε το φταίξιμο στους άλλους που δεν μας καταλαβαίνουν, δεν συμπεριφέρονται όπως θέλουμε και ξεχνούμε τα αμαρτήματα και τα πάθη μας. Τελικά πολλές φορές πάμε στην εξομολόγηση να ασχοληθούμε με τους άλλους και όχι με τον εαυτό μας. Τότε εμπαίζουμε το Ιερό και μέγα Μυστήριο.

Ασχολούμαστε με το πώς θα πείσουμε τον πνευματικό ότι είμαστε καλοί, και δίκαιοι, ότι δεν φταίμε σε τίποτα, ότι μας έχουν αδικήσει, μας έχουν βλάψει, προσπαθούμε να δικαιωθούμε στα μάτια του. Υπάρχει πολλές φορές ένας εγωισμός στην εξομολόγηση που καλύπτει και εξαφανίζει τη μετάνοια και γιαυτό φεύγουμε από το μυστήριο και δεν έχουμε καμιά πνευματική ωφέλεια.

Στην εξομολόγηση φτάνω για ασχοληθώ μόνο με τα δικά μου. Μόνο με μένα. Η σωστή μετάνοια μου έχει δείξει ότι υπάρχει πλήθος αμαρτιών και δεν προλαβαίνω να ασχοληθώ με τους άλλους. Έχω τόσα να πω και να ξεφορτώσω μπροστά στον πνευματικό που δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για οτιδήποτε άλλο.

Δεν πάμε στην εξομολόγηση για μια συναισθηματική ανακούφιση ούτε από φόβο για να μην μας «τιμωρήσει» ο Θεός, ή  από έθιμο πριν τις μεγάλες γιορτές για να κοινωνήσουμε, συνδέοντας την εξομολόγηση με τη θεία κοινωνία. Όλʼ αυτά ελάχιστη ή καθόλου σχέση έχουν με την σωστή και ωφέλιμη εξομολόγηση και την μετάνοια.

Ας το πούμε με απλά λόγια: Εξομολόγηση είναι το άδειασμα του δηλητηρίου.

Απλά και σύντομα, χωρίς περιττές κουβέντες, καθαρά  και με συντριβή καρδιάς καταθέτουμε ενώπιον του πνευματικού μας τα τόσα αμαρτήματα και πάθη μας. Δεν χρειάζονται λεπτομέρειες δεν χρειάζονται δικαιολογίες. Όσο δικαιολογούμαστε τόσο φαίνεται η αμετανοησία μας.

Στην εξομολόγηση φτάνουμε για να συντρίψουμε τον εγωισμό  και τα πάθη μας. Είναι καθαρά προσωπική πνευματική υπόθεση. Δεν δικαιολογούμαι και δεν επιζητώ βραβεία παρά μόνο το έλεος και τη συγχώρεση του Θεού.

Αναφέρουμε με συντριβή καρδιάς τα αμαρτήματά μας και ζητούμε συγχώρεση και έλεος. Και λέει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. Ν΄) ότι καρδία συντετριμμένη και ταπεινωμένη δεν θα την εξουθενώσει ο Θεός.

Απλά, σύντομα, χωρίς περίσσια λόγια γίνεται η σωστή και καρποφόρα εξομολόγηση. Όσο προσπαθούμε να αναλύσουμε και μέσα από την πολυλογία χάνεται η μετάνοιά μας. Η σωστή εξομολόγηση δεν είναι στο πόσο θα διαρκέσει αλλά στο πως θα καταθέσουμε με μετάνοια όσα μας βαραίνουν. Η σύντομη εξομολόγηση είναι και πιο καρποφόρα γιατί δείχνει μεγάλη μετάνοια.

Άλλες φορές ντρεπόμαστε να αναφέρουμε ένα αμάρτημα μας ένα πάθος που μας κρατεί δεμένους. Είναι διαβολική παγίδα γιατί δείχνουμε ότι ούτε σωστή μετάνοια υπάρχει ούτε πραγματική ωφέλεια.

Όπως στον γιατρό δείχνουμε τις πληγές μας, αναφέρουμε τους πόνους, τις ενοχλήσεις, τις αρρώστιες μας, δίχως να κρύψουμε τίποτα, έτσι και στην εξομολόγηση. Ξεγυμνώνουμε την ψυχή μας, αποκαλύπτουμε τις πληγές μας και τα τραύματά μας, ομολογούμε την αρρώστια μας και τον προσωπικό μας πόνο. Αν αυτό δεν γίνει, θα μείνουμε αθεράπευτοι. Οι πληγές μας θα μεγαλώσουν, η μόλυνση και η σήψη θα προχωρήσουνε, η αρρώστια θα συνεχίσει να υπομονεύει την ύπαρξή μας και αργά ή γρήγορα θα μας οδηγήσει στον θάνατο.

Πάμε στη εξομολόγηση πολλές φορές και ενώ ζητούμε, και μάλιστα έχουμε απαίτηση, να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας, είμαστε σκληροί, ανελεήμονες και δεν δεχόμαστε να συγχωρήσουμε τους άλλους.  

Αυτό που χρειάζεται για σωστή εξομολόγηση είναι ταπείνωση και μετάνοια. Συναίσθηση των αμαρτιών και της αμαρτωλότητας μας.

Εάν προσερχόμενοι στη εξομολόγηση υπάρχει σωστή μετάνοια και ταπείνωση τότε λαμβάνουμε και άφεση αλλά και μεγάλη βοήθεια για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας.

Ο Όσιος Παϊσιος έλεγε: «Με μια σωστή εξομολόγηση σβήνουν όλα τα παλιά. Ανοίγονται νέα δεφτέρια. Έρχεται η Χάρις του Θεού και αλλάζει τελείως ο άνθρωπος. Χάνονται η ταραχή, η αγριάδα, το άγχος και έρχονται η γαλήνη, η ηρεμία. Τόσο αισθητό είναι αυτό ακόμη και εξωτερικά, που λέω σε μερικούς να φωτογραφηθούν πριν από την εξομολόγηση και μετά την εξομολόγηση, για να διαπιστώσουν και οι ίδιοι την καλή αλλοίωση, γιατί στο πρόσωπο ζωγραφίζεται η εσωτερική πνευματική κατάσταση. Τα μυστήρια της Εκκλησίας κάνουν θαύματα. Όσο πλησιάζει κανείς στον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό, θεώνεται, και επόμενο είναι να ακτινοβολεί και να φαίνεται από την θεία Χάρη».

  Επιστροφή στή Σελίδα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ